Ooit gedacht dat zomer gelijkstaat aan vrijheid? Lekker relaxen in de zon? Chill? Tuurlijk! Totdat je een eetstoornis hebt. Dan is de zomer ineens een soort level 12 in je herstelproces terwijl je pas bij level 3 bent.
Mensen met een eetstoornis hebben het in de zomer vaak extra moeilijk. Door vakantie en warm weer verdwijnt de vaste structuur van werk/school en maaltijden, terwijl het lichaam juist prominent in beeld komt door lichte kleding of badmode. Barbecues, picknicks, terrasbezoek en sociale bijeenkomsten horen bij de zomer, maar deze triggers roepen veel stress op: zowel het wél eten als het níét eten is beladen.
Onderstaande opsomming vat de belangrijkste zomeruitdagingen samen, met concrete voorbeelden van angsten en gedragingen.
✅ het haalt je structuur onderuit
✅ het dwingt je in badkleding (of daar in ieder geval over na te denken)
✅ je behandelaren gaan op vakantie
✅ iedereen wil spontaan lunchen op een terras of lekker bbq’en
✅ en oh ja: jij moet zogenaamd ook “genieten”
Maar eerlijk? De zomer is voor veel vrouwen met anorexia allesbehalve leuk. En dat is niet omdat je niet zou willen genieten, maar omdat alles in je lijf en hoofd in de stress schiet van bovenstaande dingen.
Waarom de zomer alles op scherp zet als je anorexia hebt
Laten we eens eerlijk kijken wat deze zomermaanden zo ingewikkeld maakt.
1. Structuur? Weg.
Je ritme is je houvast. Vaste eetmomenten, vaste afspraken, vaste check-ins. En dan komt de zomer: je bent vrij, je slaapt uit, je eet later, je beweegt minder (of anders), je therapeut is op vakantie, je groepssessie ligt stil… BAM. Chaos. En guess what? Chaos = ruimte voor je eetstoornis om z’n oude trucjes van stal te halen. “Je hoeft toch nu niet te eten? Je kunt het straks compenseren.”
2. Eten in de buitenlucht = paniek in je binnenwereld
Terras, barbecue, dagje strand, picknick met vrienden… klinkt gezellig. Maar jij denkt: Wat als ik het overzicht verlies? Wat als ik iets moet eten wat ik niet ken of waarvan ik niet weet hoe het in mijn schema past? En dan eet je niet. Of veel te weinig. Of je zegt af. Niet leuk!
3. Blote benen en bikinistress
De zomer = luchtige kleding. Vaak korter. Strakker. Meer bloot. En daar heb je géén zin in, dit is te spannend. Het voelt niet comfortabel, je bent aan het vergelijken en het lijkt alsof iedereen kijkt.
4. ‘Vakantie = ontspanning’ zegt iedereen, behalve je eetstoornis
Vakantie betekent volgens de meeste mensen: loslaten, niksen, vertragen. Maar jouw eetstoornis denkt: “Perfecte kans om nóg strenger te zijn. Nu ben je thuis. Geen controle van buitenaf. Tijd om het échte werk te doen.” En voor je het weet verzin je nieuwe regeltjes. Beweeg je stiekem meer. Eet je stiekem minder. En voel je je ondertussen sh*t omdat je ‘faalt’ in vakantie vieren zoals iedereen dat doet.
5. Verandering van omgeving: Reizen en nieuwe omgevingen verstoren vertrouwde steun en maaltijdroutine. Onbekende keukens of restaurants kunnen angst oproepen (“wat als ze niks hebben wat ik wél durf te eten?”). Nieuwe situaties verhogen stress en isolatiegevoelens.
6. Hitte en hydratatie: Hoge temperaturen dempen bij sommigen de eetlust, anderen beperken door de hitte juist hun eten om gewichtscontrole te houden. Ook beperken sommige mensen hun vochtinname uit angst voor opzwellen, wat in de zomer risicovol is. Ondervoeding en uitdroging (elektrolytenstoornissen) kunnen snel optreden als je onvoldoende eet of drinkt. Goed gehydrateerd blijven is daarom essentieel om fysieke en mentale achteruitgang te voorkomen.
Terugkerende thema’s en angsten in de zomer met een eetstoornis
Een aantal patronen en angsten komt in de zomer vaak terug bij mensen met een eetstoornis:
+Angst om de controle te verliezen
Als je bent gewend om grip te houden via vast ritme, strak eetplan of intensief sporten, maakt het onrustig als dat wegvalt. Velen krijgen “paniek” bij het vooruitzicht van vrije dagen en een verstoord ritme.
+Vrees voor oordeel en vergelijken
Er bestaat een angst dat anderen letten op wát en hoeveel je eet, of op je lichaam in badkleding. Dit leidt tot veel sociale schaamte. In triggerende situaties ontstaat de gedachte: “Straks kijk je wéér raar aan als ik dit op mijn bord heb”.
+Perfectionisme en zwart-witdenken
Veel mensen met een eetstoornis denken in extremen: alles-of-niets. Dit kan zich uiten in strengere regels, extra sporten of juist volledig op slot gaan. Ik legde mezelf strengere eetregels op en ging nog meer compenseren in de aanloop naar de zomer.
+Eten én niet-eten zijn beide spannend
Een hardnekkige paradox is dat zowel het (ongedwongen) eten op een terras als het bewust niet eten voor stress zorgt. Eten levert spanning op, niet eten ook, want je wilt het ook goed doen.
+Vermijding en isolatie
Om angst voor eten of kleding te vermijden, trekken sommigen zich terug. Ze slaan sociale afspraken over of slaan maaltijden over wanneer ze niet onder toezicht zitten. Dit patroon kan leiden tot een vicieuze cirkel van schaamte en isolatie.
+Lichamelijke controles
Door de zomerse blootstelling wordt self-scanning / checking intensiever. In de spiegel of met body checks.
Nou leuk! Die zomer zo….
Wat helpt bij zomerstress als je een eetstoornis hebt
Hierbij wat tips die jou kunnen helpen om stabiel de zomer door te komen én misschien ook een beetje te genieten van de kleine dingetjes.
✅ Geef jezelf een zomerstructuur
Maak je eigen minischema. Niet te obsessief. Gewoon: om 9 uur ontbijt, tussedoortje erna. Tussen 12 en 14 lunch. Tussendoortje en tussen 18 en 19 avondeten. Elke dag even naar buiten. Elke dag iets voor mezelf. Zo simpel mag het zijn. Om jezelf wat houvast te geven.
✅ Bereid lastige momenten voor
Denk na over mogelijke moeilijke situaties (een etentje, dagje strand, autorit). Maak een ‘noodgeval-plan’: neem snacks mee, zoek vooraf naar eetgelegenheden met voor jou geschikte keuzes of spreek af wat je (niet) gaat eten. Vooraf bedenken hoe je reageert vermindert de stress op het moment zelf.
✅ Focus op jouw invloedsfeer
Richt je energie op wat jij kunt beïnvloeden. Kies zelf je activiteiten (plan waar jíj zin in hebt) en bepaal wat je eet binnen de mogelijkheden. Probeer je niet druk te maken om het weer, andere mensen of onverwachte veranderingen. Sommige dingen kun je nu eenmaal niet veranderen.
✅ Draag wat jij wíl dragen
Geen zin in bikini? Trek een badpak aan. Of een T-shirt. Of een linnen broek. Serieus, niemand is jou aan het keuren met een checklist. En als ze dat wel doen: dat zegt alles over hen en niks over jou. Kies comfort. Kies veiligheid. Jij bepaalt.
✅ Hou contact met iemand waarbij jij je fijn voelt
Ook als je behandelaar op vakantie is. Je hoeft dit niet alleen te doen. Maak een zomer-backupplan. Zet op papier wie je kunt bellen, appen of mailen. Zelfs één check-in per week kan je helpen om die houvast te hebben, structuur en een stok achter de deur.
✅ Blijf eten. Ook als je niet ‘zoveel doet’ die dag
Je hoeft je eten niet te verdienen. Ook niet in de zomer. Probeer bij een barbecue of etentje voldoende (volwaardige) voedingsstoffen binnen te krijgen. Kies zelf wat je eet of kookt (tip: zorg dat je invloed hebt op het menu). Neem brood, salade of fruit mee tegen snackbehoefte. Eet kleine porties vaker als grote maaltijden moeilijk zijn. Belangrijk is ook regelmatig water drinken. Ga niet onnodig minder drinken door de hitte. Vocht helpt vermoeidheid en hongerklop tegengaan.
✅ Praat erover of schrijf het op
Deel je spanning met iemand die je vertrouwt. Zeg bijvoorbeeld tegen één persoon: “Ik vind dit moeilijk, wil je met mij een ommetje maken”. Het uitspreken van je angsten maakt ze minder zwaar. Als praten te eng is, schrijf dan je gevoelens van je af in een dagboekje. Ook kort journallen geeft rust en inzicht.
✅ Plan rustmomenten in
Vakantie betekent niet alleen samen zijn, gun jezelf ook alleen-tijd. Sluit je even af voor de omgeving: ga alleen wandelen, lees een boekje, mediteer of luister rustgevende muziek. Zo kun je uitrusten en opladen. Iedere dag even een moment voor jezelf beschermt je tegen constante prikkels en spanning.
✅ Doe dingen die je leuk vindt
Zorg dat er leuke, ontspannende activiteiten op je programma staan waar eten en uiterlijk niks mee te maken hebben. Ga wandelen, zwemmen, schilderen of maak een uitstapje. Het helpt om een deel van je aandacht te richten op plezier in plaats van op eetpatroon of lichaamsbeeld. Als je suggesties hebt voor activiteiten, durf die dan voor te stellen. Grote kans dat anderen het óók leuk vinden.
✅ Vermijd oude valkuilen
Wees alert op terugval in controlerende strategieën. Probeer niet te diëten of extreem te compenseren uit angst voor ongezonde gewoonten. Realiseer je dat strengere regels en vermijding je niet helpen, maar juist stress verhogen. Vervang ze – als je merkt dat de angst oploopt – door speelsere coping: bijvoorbeeld een luchtige mindset (“één dagje uit hoeft niet meteen het einde te betekenen”).
✅ Wees mild voor jezelf
Onthoud dat de zomer ook voorbijgaat en dat je herstelproces niet stopt omdat er zon is. Stel realistische doelen (bijv. “vandaag één maaltijd varieren”) en vier kleine successen. Eten kan meer zijn dan puur brandstof, namelijk ook verbintenis en plezier. Dit kan helpen negativiteit te verminderen. Wees niet te streng als het even anders loopt dan gepland.
De zomer en anorexia: doe het niet alleen
Het blijft een uitdagende periode. Wees dus extra lief voor jezelf en durf hulp te vragen. Onthou dat sociale druk en stress belangrijke terugvalsignalen zijn. Door structuur te behouden, grenzen te bewaken en te zorgen voor steun, maak je de zomer zowel veiliger als draaglijker.
Een stok achter de deur nodig in de zomer? Iemand waarbij je wekelijks even je stress en zorgen kunt ventileren? Ik ben er voor je. Plan een gratis en vrijbijvende kennismaking in en dan zorgen we er samen voor dat jij deze zomer doorkomt!