In herstel van een eetstoornis gaat zóveel energie naar moeten. (Enne daarvoor al helemaal natuurlijk, in opdracht van de eetstoornis). Moeten eten, aankomen, herstellen, beter worden.
En tegelijk mag er zo weinig.
En zelfzorg, lief voor jezelf zijn, lijkt dan iets wat later wel komt als het écht beter met je gaat. Maar zelfzorg is geen luxe. Het is de basis van herstel.
Want herstellen vraagt niet alleen dat je leert eten, maar ook dat je leert zorgen voor jezelf. En dat is iets heel anders dan wat je eetstoornis je jarenlang heeft verteld.
Vandaag wil ik het met je hebben over zelfzorg als manier om weer te leren luisteren naar je échte behoeften niet die van je eetstoornis, maar van jouw lichaam en hoofd.
Wat zelfzorg wél en níet is
Zelfzorg wordt vaak verward met “luxe dingen doen”. Een avondje met kaarsjes, een masker op of een dagje sauna en natuurlijk mag dat, maar dáár gaat het niet om.
Echte zelfzorg betekent eerlijk kijken naar wat jij nodig hebt om in balans te komen. Het gaat over keuzes maken die zorgen dat je kunt ademen, herstellen, opladen en aanwezig blijven bij jezelf.
Soms is zelfzorg zacht: op tijd naar bed, nee zeggen, jezelf troosten.
Soms is het juist confronterend: een moeilijke stap zetten, iets eten wat spannend voelt, of even stilstaan bij wat er vanbinnen speelt.
Zelfzorg is niet altijd leuk. Maar het is wél helend.
De balans tussen verplichtingen en behoeften
Je dag is als een weegschaal. Aan de ene kant liggen je verplichtingen — werk, studie, afspraken, hersteldoelen, verwachtingen van anderen (en jezelf). Aan de andere kant liggen je behoeften — rust, ontspanning, voeding, verbinding, plezier.
Vaak helt die weegschaal flink door naar de kant van verplichtingen. Je doet wat er “moet” gebeuren, en negeert wat je eigenlijk nodig hebt.
Het resultaat? Je raakt uitgeput, overprikkeld, of je vervalt weer in oude patronen van controle of compenseren.
Zelfzorg is het bewust zoeken naar balans tussen die twee kanten. Niet alles hoeft perfect in evenwicht te zijn, maar het helpt enorm als jij leert voelen: hé, ik loop leeg. Ik mag even bijtanken.
Want pas als jij ruimte maakt voor je behoeften, kan je lichaam tot rust komen en je hoofd weer helder worden.
Zelfzorg in het dagelijks leven
Zelfzorg gaat eigenlijk niet over grote dingen, maar over kleine keuzes die je dagelijks maakt. Hieronder vind je voorbeelden per levensgebied, met herkenbare valkuilen én haalbare oplossingen.
Slaap: rust is óók herstel
Veel mensen met eetproblematiek slapen onrustig. Je hoofd draait overuren, je piekert, of je “moet” nog van alles doen voor je mag slapen. En voor je het weet, lig je weer om half één wakker met een onrustig lijf.
Een eerste stap? Bouw een avondritueel. Zet na tien uur geen schermen meer aan, dim de lampen, neem een warme douche of lees een boek. Je lichaam mag leren dat rust niet lui is, maar nodig.
Schermtijd: voed je hoofd met het juiste
Social media kan een enorme trigger zijn in herstel. Je vergelijkt, je ziet perfecte lichamen of herstelverhalen en voelt je tekortschieten.
Kijk eens eerlijk naar wie of wat je volgt. Geeft het je energie of zuigt het die juist weg? Ontvolg alles wat je onzeker maakt, en vul je feed met mensen en content die steunend zijn. En plan momenten waarop je schermen even uitzet — tijdens het eten, vlak voor het slapen of als je merkt dat je hoofd vol zit.
Tijd in de natuur: even uit je hoofd, in je lijf
We denken vaak dat naar buiten gaan “nutteloos” is. Maar weet je? De natuur is misschien wel de beste therapie die er is.
Tien minuten wandelen tussen de bomen, een frisse neus halen, voelen hoe de grond onder je voeten stevig blijft — het kalmeert je zenuwstelsel, vertraagt je gedachten en helpt je letterlijk zakken in je lijf.
Maak het klein: loop één rondje tijdens je lunchpauze, of drink je koffie buiten.
Eten: van ‘moeten’ naar voeden
Tijdens herstel voelt eten vaak als een verplichting. Als iets wat “moet”, in plaats van iets wat je goed doet.
Maar voeding is zoveel meer dan brandstof. Het is ook verbinding, plezier, rust.
Probeer eens om één maaltijd per dag te benaderen met mildheid in plaats van controle. Vraag jezelf af: wat heeft mijn lichaam vandaag nodig?
En als dat moeilijk is — begin met erkennen dat het moeilijk mag zijn. Dat is óók zelfzorg.
Bewegen: van dwang naar plezier
Bewegen mag. Sterker nog: het is gezond, zolang het niet vanuit dwang of schuldgevoel komt.
Vraag jezelf af: waarom wil ik bewegen? Is het om iets te compenseren, of om iets los te laten?
Kies eens één moment waarop je beweegt puur omdat het fijn voelt — dansen, wandelen, rekken, strekken.
Werk en studie: rust is óók productief
Als je gewend bent om altijd “aan” te staan, voelt niksdoen nutteloos. Maar herstel vraagt niet om harder werken, het vraagt om beter luisteren.
Plan rustmomenten in je agenda zoals je dat ook met afspraken doet. Zet er letterlijk bij: “pauze”, “ademen”, “niks doen”.
Vrije tijd: herontdek wat jou blij maakt
Veel mensen in herstel zeggen: “Ik weet niet meer wat ik leuk vind.” Dat is logisch — de eetstoornis heeft vaak jaren jouw leven bepaald.
Begin klein. Wat vond je vroeger leuk? Waar ging je hart sneller van kloppen? Misschien was dat tekenen, koken, muziek maken of tuinieren.
Gun jezelf de ruimte om te ontdekken wat jóu blij maakt, los van eten of prestaties. Dat is misschien wel de mooiste vorm van zelfzorg.
Reflectie-opdracht
Pak pen en papier. Noteer één belemmering die jij nu voelt bij zelfzorg. En schrijf erachter: wat zou een kleine, haalbare stap kunnen zijn richting verandering?
Vraag jezelf:
- Wat is op dit moment mijn grootste knelpunt?
- Welke eerste kleine stap kan ik vandaag zetten?
- Wat wordt mijn eerste actiepunt?
Zelfzorg is geen luxe, het is levensbelangrijk
Zelfzorg is niet iets wat je “pas verdient als het goed met je gaat”. Het is iets wat je nú al mag doen. Het helpt je om te voelen wat je nodig hebt, je grenzen te herkennen en zachter te worden voor jezelf.
En weet je? Je hoeft niet alles vandaag te veranderen. Soms begint zelfzorg met één bewuste ademhaling. Of één klein “nee” tegen wat te veel is.
Dat is al genoeg. 💛
Wil jij leren hoe je beter voor jezelf zorgt, zonder schuldgevoel of controle?
Download dan gratis mijn gids Herstel: zo lukt het wél!
Hierin deel ik de 5 pijlers die je helpen om écht los te komen van eetgestuurd gedrag — met praktische tips, oefeningen én inzichten uit mijn eigen herstel.