Herstellen van anorexia is geen eitje, maar een heel proces. Het was bij mij een hele reis, maar het is me gelukt. Herstel betekent niet alleen weer leren eten, maar ook het loslaten van de gedachten en gewoontes die je eetstoornis in stand houden. Soms merk je niet eens dat bepaalde patronen je nog in de greep hebben.
Deze blog biedt je een checklist van 10 rode vlaggen: wat je denkt en doet wat erop wijst dat anorexia nog invloed op je heeft. Herken je jezelf? Geen zorgen. Bij elke rode vlag help ik je op weg met een concreet advies om stap voor stap die rode vlag aan te pakken.
1. Continu calorieën tellen
Je weet precies hoeveel calorieën er in elk product zitten en telt alles wat je eet. Misschien doe je dit zelfs onbewust. Want tja, je weet het allemaal precies.
Waarom is het een red flag?
Calorieën tellen houdt je focus op controle en versterkt de anorexiastem die bepaalt wat je ‘mag’ eten.
Wat kun je doen?
Probeer eens één maaltijd per dag te eten zonder calorieën te tellen. Misschien komen de cijfers van zelf in je hoofd op, maar spreek jezelf dat toe: laat het los. Maak een feestje van je bord en focus op de smaak, structuur en kleur. Herinner jezelf eraan dat jij zélf bepaalt wat je mag eten en hoeveel jouw lichaam nodig heeft.
2. Eten vind je nog ‘goed’ en ‘slecht’
Je plakt nog etiketten op eten, zoals gezond of ongezond, goed of slecht. Een koekje is slecht en ongezond en mag dus niet, terwijl je minder moeite hebt met een groene salade.
Waarom is het een red flag?
Eten heeft geen waarde. Door voedsel te labelen, geef je jezelf schuldgevoelens bij bepaalde keuzes, wat je herstel alleen maar moeilijker maakt.
Wat kun je doen?
Maak een lijst van voedingsmiddelen die je als ‘slecht’ ziet. Kies één item van die lijst en eet het bewust. Focus ook hier op de smaak, de structuur, en het plezier dat het je brengt. Wat belangrijk is om te onthouden, is dat je uit alles wat je eet voedingsstoffen haalt.
3. Je voelt je schuldig na het eten
Na een maaltijd voel je schaamte of spijt. Je denkt: “Ik had minder moeten nemen” of “Dit was veel te veel.”
Waarom is het een red flag?
Als je je steeds schuldig voelt wanneer je iets hebt gegeten, dan wil je dit zoveel mogelijk uitstellen of juist alleen ‘veilig’ voedsel eten. En schuldgevoelens kunnen ervoor zorgen dat je de volgende maaltijd overslaat of wilt compenseren. Het doet je herstel geen goed.
Wat kun je doen?
Schrijf na een maaltijd drie positieve dingen op over wat je hebt gegeten. Bijvoorbeeld dat je het lekker vond, of dat deze maaltijd goed is voor je lichaam, dat je er energie uithaalt, dat dit goed is voor je herstel. Richt je dus op wat het eten je brengt, wat je er allemaal door kunt.
4. De drang om te compenseren
Nadat je iets hebt gegeten, voel je de drang om extra te bewegen of minder te eten om je maaltijd te compenseren.
Waarom is het een red flag?
Als je steeds alles wat je eet gaat compenseren, dan blijft je in die vicieuze cirkel hangen van restrictie en controle. En dan ontneem je je lijf ook weer de energie die het juist zo hard nodig heeft om te herstellen.
Wat kun je doen?
Pak punt 3 er nog eens bij en stel jezelf de vraag: “Wat heb ik vandaag nodig?” Is het echt meer beweging, of juist rust? Vaak is het laatste waar je lichaam naar vraagt. Probeer eens wat afleiding te zoeken na het eten, bijvoorbeeld door een boek te lezen, met een vriendin te kletsen of een serie te kijken.
5. Angst om in gezelschap te eten
Je voelt je ongemakkelijk of nerveus bij etentjes met anderen. Misschien eet je minder om niet op te vallen, of zeg je afspraken af.
Waarom is het een red flag?
Sociale momenten komen vaak met eten en drinken. Een borrel, een etentje, een lunch, een koffietje. Het vermijden van die sociale contacten, die eigenlijk heel leuk zijn, isoleert je en maakt je wereldje kleiner en de anorexia groter.
Wat kun je doen?
Begin klein: ga eens wat drinken met een goede vriend(in) die je vertrouwt. Praat over hoe je je voelt en geef jezelf toestemming om van het moment te genieten en de eetstoornis er even niet te laten zijn.
6. Altijd dezelfde veilige voedingsmiddelen eten
Je eet, maar je eet maar een aantal voedingsmiddelen die voor jou ‘veilig’ zijn. Bijvoorbeeld groenten, rijstwafels of yoghurt.
Waarom is het een red flag?
Het is al supergoed waar je bent gekomen. Maar volledig herstel van anorexia betekent geen eentonig dieet. Je beperkt je zo niet alleen in de voedingsstoffen die je binnenkrijgt, maar houdt ook de angst voor ander eten in stand.
Wat kun je doen?
Probeer eens één nieuw voedingsmiddel per week te eten. Maak er een leuk experiment van en ga hier eens echt voor shoppen in de supermarkt (zonder op de calorieën te letten). Hoe smaakt het? Hoe voel je je erbij? Het is ook leuk om dit samen met het gezin of met vriendinnen te doen. Eens kijken waar zij mee komen!
7. Voedingslabels obsessief lezen
Je kiest producten op basis van calorieën, vet of suikergehalte en kiest absoluut geen voedingsmiddelen met ‘hoge’ cijfers.
Waarom is het een red flag?
Labels lezen versterkt de obsessie met het houden van de controle over wat je eet. Dit is wat de anorexia wilt. En niet jouw gezonde ik.
Wat kun je doen?
Kies een maaltijd of tussendoortje uit zónder het label te lezen. Het helpt dan ook als het iets is, wat je normaal niet eet. Vertrouw op je lichaam om te bepalen wat het nodig heeft.
8. De weegschaal bepaalt je dag
Het getal op de weegschaal bepaalt je humeur van die dag. Een ‘goed’ dus vaak laag gewicht geeft je een fijn gevoel, een ‘hoog’ gewicht maakt je van slag en dan is de hele dag verpest en trekt de anorexia nog harder aan je.
Waarom is het een red flag?
Je gewicht is geen maatstaf voor wie jij bent en je eigenwaarde. Het vastklampen aan dat getal versterkt alleen maar je eetstoornis.
Wat kun je doen?
Doe die weegschaal de deur uit! Focus in plaats daarvan op hoe je je voelt en wat je lichaam nodig heeft. Dit is géén reden om maar zo veilig en weinig mogelijk te eten, omdat je die controle niet meer hebt qua gewicht.
9. Je denkt constant aan eten en je lichaam
Je gedachten worden de hele dag beheerst door eten, hoe je eruitziet en je hoeveel je weegt.
Waarom is het een red flag?
Als je hier de hele dag mee bezig bent, dan kun je niet ‘normaal’ functioneren. Daarom heet het ook een eetstoornis. Als je hier constant mee bezig bent, kun je moeilijk van andere dingen in het leven genieten, zoals vrienden, hobby’s, studie of werk.
Wat kun je doen?
Plan iets in wat je echt leuk vindt om te doen. Zoals iets schilderen of een andere creatieve hobby of een spelavond met vrienden of je familie. Dit helpt je om gedachten over je lijf, eten en gewicht af te leiden en laat je zien wat het leven je allemaal te bieden heeft en hoe meer je hiervan kunt genieten zonder anorexia.
10. Je vergelijkt jezelf constant met anderen
Je vergelijkt je lijf, wat je eet of misschien zelfs je herstelproces met dat van anderen. Bijvoorbeeld op social media of in het echte leven.
Waarom is het een red flag?
Als je steeds maar aan het vergelijken bent, dan zorgt dat voor onzekerheid. Want waarschijnlijk doet iedereen het beter of anders dan jij en kun je niet goed zien dat zij niet per se mooier, slimmer of slanker zijn dan jij.
Wat kun je doen?
Beperk in ieder geval je tijd op social media en volg alleen de accounts die je inspireren waar je steun vindt. Iedereen is uniek, iedereen mag er zijn. Jij ook. Je bent goed en genoeg, zoals jij bent.
Durf anorexia écht los te laten
Herstellen van anorexia betekent niet alleen leren eten, maar ook het doorbreken van patronen die je vasthouden. Herken je jezelf in deze rode vlaggen? Zie dit niet als een mislukking, maar als een kans. Een kans om verder te groeien.
Met kleine stappen, geduld en doorzettingsvermogen (twee stapjes vooruit en één terug is nog altijd vooruitgang!) kun je deze gedachten, overtuigingen en gewoontes loslaten. Want jij bent zoveel meer dan een eetstoornis. Ik gun je alle vrijheid van een eetstoornisvrij leven, waarin je volledig jezelf kunt zijn.